Onder de Griekse goden was Selene de godin van de maan. In de Romeinse mythologie stond ze bekend als Luna, en in deze uitgebreide verkenning zullen we ons verdiepen in het rijke tapijt van Selene’s mythologie, haar eigenschappen, culturele impact en blijvende erfenis.
Inhoudsopgave
Mythologische achtergrond
De oorsprong van Selene is een belangrijk aspect van de Griekse mythologie. Volgens de oude Griekse kosmogonie is Selene de dochter van Hyperion en Theia, waardoor ze een Titaness van de tweede generatie is.
Hyperion, de Titan van het licht, en Theia, de Titanes van het zicht, dragen bij aan Selene’s identiteit als de lichtgevende godin die geassocieerd wordt met de maan.
In de Hesiodische traditie wordt Selene gepresenteerd naast haar broers en zussen Helios (de zon) en Eos (de dageraad). Samen vormen ze een hemels driemanschap, elk verantwoordelijk voor het verlichten en inluiden van verschillende fasen van de dag.
Selene’s attributen en symboliek
Fysieke kenmerken en iconografie
Selene, vaak afgebeeld als een goddelijke en etherische figuur, bezit onderscheidende fysieke eigenschappen die haar onderscheiden van de andere Griekse goden.
Oude Griekse kunstenaars beeldden haar vaak af met een sereen gelaat en stralende gelaatstrekken, die de rustige en stralende essentie van de maan belichaamden.
Ze wordt vaak afgebeeld in een golvend gewaad of hemelse gewaden, wat haar verbinding met de hemel symboliseert.
Een van de meest iconische symbolen die verband houden met Selene is de halve maan, die haar hoofdtooi siert of omhoog in haar hand wordt gehouden. Dit maanmotief vat haar heerschappij over de nachtelijke hemel samen en vestigt haar als een hemelse kracht die het ritme van de tijd vormgeeft.
Selene, De strijdwagen en de maan
In verschillende mythen wordt Selene beschreven terwijl hij de nachtelijke hemel doorkruist in een majestueuze strijdwagen getrokken door twee of meer paarden.
De beelden van Selene die haar strijdwagen door de hemel leidt, zijn niet louter symbolisch, maar onderstrepen haar rol als de hemelse entiteit die verantwoordelijk is voor het verlichten van de verduisterde uitgestrektheid.
Deze strijdwagen wordt vaak voorgesteld als zilver of lichtgevend, wat de associatie tussen Selene en de zilverachtige gloed van de maan versterkt.
De ritmische beweging van haar strijdwagen symboliseert de cyclische aard van de maanfasen, terwijl Selene het wassen en afnemen van de maan orkestreert.
Rol en verantwoordelijkheden van Selene
Godin van de maan
Selene’s voornaamste domein is de maan, en haar invloed strekt zich uit over het nachtelijke firmament. Als personificatie van de maan heeft zij de leiding over de verschillende fasen, van de halve maan tot de volle maan en weer terug.
De Grieken geloofden dat de uitstraling van Selene de duisternis verlichtte en een hemels baken vormde voor degenen die door de nacht navigeerden.
Selene’s nachtelijke reis en maanfasen
Selene’s nachtelijke reis in haar strijdwagen is niet alleen een hemels spektakel, maar een mythische verklaring voor de veranderende fasen van de maan.
Terwijl ze door de lucht rijdt, verandert de maan door zijn verschillende vormen, waardoor de natuurlijke wereld wordt beïnvloed en het verstrijken van de tijd wordt gemarkeerd.
Het wassen en afnemen van de maan werd in verschillende mythen vaak in verband gebracht met Selene’s emoties of acties.
Haar cyclische reis werd een verhalende achtergrond voor het begrijpen van de eb en vloed van de helderheid van de maan aan de nachtelijke hemel.
Associaties met tijd en cycli
Selene’s rol reikt verder dan het esthetische en reikt tot het conceptuele domein van de tijdwaarneming. De Grieken, scherpe waarnemers van hemelse patronen, associeerden de fasen van de maan met maandelijkse cycli.
Selene werd als opzichter van deze cycli een symbool van het verstrijken van de tijd en de ritmische aard van de kosmos.
Selene’s familieverbindingen
Goddelijke afkomst
Selene’s familiebanden binnen het Griekse pantheon dragen aanzienlijk bij aan haar karakter en mythologie. Als dochter van Hyperion en Theia komt ze voort uit de lijn van Titanen, krachtige oerwezens die voorafgingen aan de Olympische goden.
Hyperion, geassocieerd met licht, en Theia, geassocieerd met zicht, voorzien Selene van attributen die haar hemelse helderheid weerspiegelen.
Selene’s broers en zussen en relaties
Selene deelt haar hemelse plichten met haar broers en zussen, Helios (de zon) en Eos (de dageraad). Het trio bestuurt gezamenlijk de hemelsferen en overziet de overgangen van nacht naar dag en vice versa.
Selene’s familiebanden zijn verweven met haar rol bij het handhaven van kosmische orde en evenwicht.
Ze wordt echter niet alleen bepaald door haar familierelaties, maar ook door haar romantische verwikkelingen.
Een van de beroemdste mythen over Selene vertelt over haar liefdesrelatie met de sterfelijke Endymion, een herder die door de godin eeuwige jeugd en slaap heeft gekregen.
Nakomelingen en nakomelingen
Hoewel de directe nakomelingen van Selene misschien niet zo prominent aanwezig zijn in de mythologie als sommige andere goden en godinnen, is de invloed van haar afstamming duidelijk zichtbaar in de daaropvolgende generaties.
Afhankelijk van de bron wordt Selene soms beschouwd als de moeder van verschillende nimfen en mindere goden die verband houden met het maanverlichte rijk.
Aanbidding en festivals van Selene
Religieuze praktijken
De aanbidding van Selene was een belangrijk onderdeel van de oude Griekse religieuze praktijken. Tempels en heiligdommen gewijd aan Selene waren verspreid over verschillende regio’s, waar toegewijden gebeden konden opzeggen en rituelen konden uitvoeren om de godin te eren.
Gezien haar associatie met de maan, ging de aanbidding van Selene vaak gepaard met nachtelijke ceremonies en vieringen.
Maanverlichte festivals
Bepaalde festivals waren specifiek aan Selene gewijd en vierden haar rol als maangod. Deze festivals, vaak gehouden onder de gloed van de volle maan, waren gelegenheden voor gemeenschappelijke bijeenkomsten, processies en rituelen.
Deelnemers probeerden een beroep te doen op de gunst en zegeningen van Selene, door hun ambities te koppelen aan de cyclische aard van de maan.
Offers en offers aan Selene
Aanbidders boden Selene verschillende geschenken aan, waaronder symbolische voorwerpen die verband hielden met de maan, zoals zilver en reflecterende oppervlakken.
Dierenoffers, vooral die van nachtelijke wezens zoals uilen, waren gebruikelijke offers tijdens rituelen gewijd aan de godin.
Deze daden werden gezien als een middel om een verbinding met het goddelijke tot stand te brengen en bescherming te zoeken onder de waakzame blik van Selene.
Literaire en artistieke invloeden
Selene’s etherische aanwezigheid en associatie met de maan hebben een duidelijke stempel gedrukt op de Griekse literatuur en kunst.
Dichters, waaronder Sappho en Callimachus, lieten zich inspireren door Selene’s romantische escapades en nachtelijke reizen en verweven haar in hun verzen.
Ook kunstenaars beeldden Selene af in verschillende media, waarbij ze de godin vastlegden in een staat van serene contemplatie of haar lichtgevende strijdwagen door de hemelse uitgestrektheid leidden.
Om het allemaal samen te vatten: Selene, de Griekse godin van de maan, biedt een interessante reis die de voortdurende fascinatie van de mensheid voor het hemelse en het eeuwige weerspiegelt.
De godin die haar lichtgevende strijdwagen door de nachtelijke hemel leidde, blijft de collectieve verbeelding verlichten en herinnert ons aan de tijdloze schoonheid die in de mythe is verweven en aan de hemelse dans die zich nacht na nacht boven ons ontvouwt.
Last Updated on 27. desember 2023 by Frode Osen